Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky duhet të kthehet në tryezën e bisedimeve dhe të arrijë një marrëveshje për aksesin e SHBA-së në mineralet kritike të Ukrainës, tha këshilltari për sigurinë kombëtare të Shtëpisë së Bardhë, Mike Waltz.
Të mërkurën, Zelensky hodhi poshtë kërkesat e SHBA për një pjesë të mineraleve të saj të tokës së rralla – një “marrëveshje” që Trump tha se do të pasqyronte sasinë e ndihmës që SHBA i kishte ofruar Ukrainës gjatë luftës së saj me Rusinë.
Komentet, të bëra në një konferencë në Shtëpinë e Bardhë të enjten, errësuan një takim në Kiev midis Zelensky dhe Keith Kellogg, i dërguari kryesor i SHBA në Ukrainë.
Waltz tha se Shtëpia e Bardhë ishte “shumë e frustruar” me Zelenskyn pasi ai ofendoi “të papranueshme” ndaj Presidentit të SHBA Donald Trump në fillim të kësaj jave.Ukraina mban depozita të mëdha elementesh dhe mineralesh kritike, duke përfshirë litiumin dhe titanin, si dhe depozita të konsiderueshme qymyr, gaz, naftë dhe uranium – një furnizim me vlerë miliarda dollarë.
Më herët të enjten, Waltz sugjeroi që aksesi i SHBA-së në mineralet e rralla në Ukrainë mund të shkëmbehej në këmbim të ndihmës – ose edhe si kompensim për mbështetjen që SHBA-ja ka dhënë tashmë.
“Ne i paraqitëm ukrainasve një mundësi të jashtëzakonshme dhe historike,” tha këshilltari, duke shtuar se do të ishte “e qëndrueshme” dhe “garancia më e mirë” e sigurisë që Ukraina mund të shpresonte.
Por Zelensky e kishte refuzuar ofertën, duke thënë: “Unë nuk mund ta shes shtetin tonë”.
Komentet e Waltz në konferencën e lajmeve të Shtëpisë së Bardhë erdhën menjëherë pas përfundimit të takimit të Zelensky me Kellogg në Kiev, pas së cilës udhëheqësi ukrainas njoftoi se ishte gati të bënte një “marrëveshje investimi dhe sigurie” me SHBA-në për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë.
Takimi u përshëndet si “produktiv” nga Zelensky – por më shumë i ngjante një date të vështirë politike.
Ndërsa anëtarët e lartë të ekipit të Donald Trump vazhduan të angazhoheshin drejtpërdrejt me Moskën, gjenerali në pension kishte thënë se ishte në Kiev për të “dëgjuar”.
Por shpejt u bë e qartë se ai nuk do të fliste, pra publikisht, pasi një konferencë shtypi u anulua në minutën e fundit.
BBC e kupton se ishte një vendim i SHBA-së, me burime ukrainase që pretendojnë se besonin se Kellogg ishte “mënjanuar” nga Shtëpia e Bardhë.
Takimi me Kellogg ishte i një rëndësie të madhe për Kievin, duke pasur parasysh se zyrtarët po mbështeten te i dërguari special për t’ia përcjellë nevojat e tij Uashingtonit.
Në një postim të shpërndarë në X, presidenti ukrainas tha se ai dhe i dërguari i posaçëm i SHBA kishin “një bisedë të detajuar rreth situatës në fushën e betejës, si të kthejmë robërit tanë të luftës dhe garancitë efektive të sigurisë”.
Ai shtoi: “Ukraina është gati për një marrëveshje të fortë, efektive investimi dhe sigurie me presidentin e Shteteve të Bashkuara.”
Më vonë të enjten, Zelensky tha se kishte folur me liderët e Kanadasë, Finlandës, Norvegjisë dhe Afrikës së Jugut. “Asgjë për Ukrainën pa Ukrainën,” shkroi ai në një postim në X.
Arsyet e mundshme që Kellogg nuk dëshiron të përballet me pyetje janë në rritje.
Takimi i Kellogg vjen në kontekstin e një lufte fjalësh midis shefit të tij Donald Trump dhe liderit të Ukrainës, që kulmoi me presidentin amerikan duke iu referuar Zelenskit si një “diktator pa zgjedhje”.
Trump gjithashtu e fajësoi atë për fillimin e pushtimit të Rusisë.
Tani ka raporte se SHBA po refuzon të njohë një rezolutë të OKB-së, e cila etiketon Moskën si agresore, ndërkohë që njeh integritetin territorial të Ukrainës.
Në fillim të kësaj jave, Zelensky u përjashtua nga bisedimet midis zyrtarëve të lartë rusë dhe amerikanë që u takuan në Arabinë Saudite për të diskutuar mundësinë e përfundimit të konfliktit.
Lufta filloi kur Rusia nisi një pushtim të plotë të Ukrainës tre vjet më parë, pas aneksimit të saj të hershëm të territorit ukrainas.
Trump, i cili ka qenë në detyrë për një muaj, beson se përfshirja e SHBA-së në luftë nuk është në interesin e Amerikës – dhe në një ndryshim radikal të politikës së jashtme të mëparshme amerikane, ai ka zgjedhur të negociojë drejtpërdrejt me Rusinë për të siguruar një fund të shpejtë të konfliktit.
Të martën, Sekretari amerikan i Shtetit Marco Rubio doli pas më shumë se katër orë bisedimesh me diplomatët rusë në Riad për të deklaruar se hapat e parë drejt negociatave ishin rënë dakord, me ekipe që do të formoheshin nga të dyja palët.
Pas takimit në Lindjen e Mesme, Trump sugjeroi se Zelensky kishte “filluar” luftën me Rusinë – pretendime të cilat e shtynë Zelensky të përshkruajë presidentin amerikan si “të jetuar në këtë hapësirë dezinformimi” të qeverisur nga Moska.BBC
