Shkencëtarët kanë gjetur prova të reja, por paraprake, se një botë e largët që rrotullohet rreth një ylli tjetër mund të jetë shtëpia e jetës.
Një ekip i Kembrixhit që studion atmosferën e një planeti të quajtur K2-18b ka zbuluar shenja të molekulave të cilat në Tokë prodhohen vetëm nga organizma të thjeshtë.
Ky është hera e dytë, dhe më premtuese, kimikatet e lidhura me jetën që janë zbuluar në atmosferën e planetit nga teleskopi hapësinor James Webb i NASA-s (JWST).
Por ekipi dhe astronomët e pavarur theksojnë se nevojiten më shumë të dhëna për të konfirmuar këto rezultate.
Studiuesi kryesor, Prof Nikku Madhusudhan, më tha në laboratorin e tij në Institutin e Astronomisë të Universitetit të Kembrixhit se ai shpreson të marrë së shpejti provat kryesore.
“Kjo është prova më e fortë ende se ndoshta ka jetë atje. Mund të them realisht se ne mund ta konfirmojmë këtë sinjal brenda një deri në dy vjet.” K2-18b është dy herë e gjysmë më i madh se Toka dhe është shtatëqind trilion milje larg nesh.
JWST është aq i fuqishëm sa mund të analizojë përbërjen kimike të atmosferës së planetit nga drita që kalon nga Dielli i vogël i kuq që rrotullohet.
Grupi i Kembrixhit ka zbuluar se atmosfera duket se përmban nënshkrimin kimik të të paktën njërës nga dy molekulat që lidhen me jetën: dimetil sulfid (DMS) dhe dimetil disulfid (DMDS). Në Tokë, këto gazra prodhohen nga fitoplanktoni detar dhe bakteret.
Prof Madhusudhan tha se ishte i befasuar nga sasia e gazit që u zbulua gjatë një dritareje të vetme vëzhgimi.
“Sasia që ne vlerësojmë të këtij gazi në atmosferë është mijëra herë më e lartë se ajo që kemi në Tokë,” tha ai.
“Pra, nëse lidhja me jetën është e vërtetë, atëherë ky planet do të jetë i mbushur me jetë,” më tha ai.
Prof Madhusudhan shkoi më tej: “Nëse konfirmojmë se ka jetë në k2-18b, në thelb duhet të konfirmojë se jeta është shumë e zakonshme në galaktikë”.
Ka shumë “nëse” dhe “por” në këtë fazë, siç e pranon lirisht ekipi i Prof Madhusudhan.
Së pari, ky zbulim i fundit nuk është në standardin e kërkuar për të pretenduar një zbulim.
Për këtë, studiuesit duhet të jenë rreth 99.99999% të sigurt se rezultatet e tyre janë të sakta dhe jo një lexim i rastësishëm. Në zhargonin shkencor, ky është një rezultat pesë sigma.
Këto rezultate të fundit janë vetëm tre sigma, 99.7%. Gjë që tingëllon shumë, por nuk mjafton për të bindur komunitetin shkencor. Por është shumë më tepër se rezultati i një sigma prej 68% që ekipi mori 18 muaj më parë, i cili u prit me shumë skepticizëm në atë kohë.
Por edhe nëse ekipi i Kembrixhit merr një rezultat pesë sigma, kjo nuk do të jetë provë përfundimtare se jeta ekziston në planet, sipas Prof Catherine Heymans nga Universiteti i Edinburgut dhe Astronomi Royal i Skocisë, i cili është i pavarur nga ekipi hulumtues.
“Edhe me atë siguri, ekziston ende pyetja se cila është origjina e këtij gazi”, tha ajo për BBC News.
“Në Tokë prodhohet nga mikroorganizmat në oqean, por edhe me të dhëna perfekte nuk mund të themi me siguri se kjo është me origjinë biologjike në një botë aliene, sepse shumë gjëra të çuditshme ndodhin në Univers dhe ne nuk e dimë se çfarë aktiviteti tjetër gjeologjik mund të ndodhë në këtë planet që mund të prodhojë molekulat.”
Kjo pikëpamje është një me të cilën pajtohet ekipi i Kembrixhit; ata po punojnë me grupe të tjera për të parë nëse DMS dhe DMDS mund të prodhohen me mjete jo të gjalla në laborator.
Grupe të tjera kërkimore kanë paraqitur shpjegime alternative, pa jetë, për të dhënat e marra nga K2-18b. Ekziston një debat i fortë shkencor jo vetëm nëse DMS dhe DMDS janë të pranishme, por edhe për përbërjen e planetit.
Arsyeja që shumë studiues sugjerojnë se planeti ka një oqean të gjerë të lëngshëm është mungesa e gazit të amoniakut në atmosferën e K2-18b. Teoria e tyre është se amoniaku absorbohet nga një trup i madh uji poshtë. Por mund të shpjegohet në mënyrë të barabartë nga një oqean shkëmbi i shkrirë, i cili do të përjashtonte jetën, sipas Prof Oliver Shorttle të Universitetit të Kembrixhit.
“Gjithçka që dimë për planetët që rrotullohen rreth yjeve të tjerë vjen nga sasitë e vogla të dritës që hedhin një vështrim nga atmosfera e tyre. Pra, është një sinjal tepër i dobët që ne duhet të lexojmë, jo vetëm për shenjat e jetës, por gjithçka tjetër.
“Me K2-18b një pjesë e debatit shkencor është ende për strukturën e planetit,” tha ai.
Dr Nicolas Wogan në Qendrën Kërkimore Ames të NASA-s ka një interpretim tjetër të të dhënave. Ai publikoi kërkime që sugjeronin se K2-18b është një mini gjigant gazi pa sipërfaqe.
Të dy këto interpretime alternative janë sfiduar gjithashtu nga grupe të tjera me arsyetimin se ato nuk janë në përputhje me të dhënat nga JWST, të cilat nxjerrin në pah debatin e fortë shkencor rreth K2-18b.
Prof Madhusudhan pranon se ka ende një mal shkencor për t’u ngjitur nëse do t’i përgjigjet një prej pyetjeve më të mëdha në shkencë. Por ai beson se ai dhe ekipi i tij janë në rrugën e duhur.
“Dekada nga tani, ne mund të shikojmë prapa në këtë pikë në kohë dhe të kuptojmë se ishte kur universi i gjallë erdhi në dispozicion,” tha ai.
“Kjo mund të jetë pika kthese, ku papritmas pyetja themelore nëse jemi vetëm në univers është ajo që ne jemi në gjendje t’i përgjigjemi.”
Hulumtimi është publikuar në The Astrophysical Journal Letters. BBC
