Ligjvënësit gjermanë kanë votuar për të lejuar një rritje të madhe në shpenzimet e mbrojtjes dhe infrastrukturës – një ndryshim sizmik për vendin që mund të riformojë mbrojtjen evropiane.
Një shumicë prej dy të tretash e parlamentarëve të Bundestagut, e kërkuar për ndryshimin, miratoi votimin të martën.
Ligji do të përjashtojë shpenzimet për mbrojtjen dhe sigurinë nga rregullat strikte të borxhit të Gjermanisë dhe do të krijojë një fond infrastrukture prej 500 miliardë eurosh (547 miliardë dollarë; 420 miliardë paund).
Ky votim është një lëvizje historike për Gjermaninë tradicionalisht të turpshme ndaj borxheve dhe mund të jetë jashtëzakonisht domethënëse për Evropën, pasi pushtimi i plotë i Rusisë në Ukrainë po vazhdon dhe pasi presidenti i SHBA Donald Trump sinjalizoi një angazhim të pasigurt ndaj NATO-s dhe mbrojtjes së Evropës. Megjithatë, përfaqësuesit e qeverisë shtetërore në dhomën e sipërme, Bundesrat, ende duhet të miratojnë një shumicë – para se të bëhen zyrtarisht këto lëvizje. Ky votim është caktuar për të premten.
Friedrich Merz, njeriu pas këtyre planeve dhe që pritet të konfirmohet së shpejti si kancelar i ri i Gjermanisë, i tha dhomës së ulët gjatë debatit të së martës se vendi kishte “ndjerë një ndjenjë të rreme sigurie” për dekadën e fundit.
“Vendimi që po marrim sot… nuk mund të jetë asgjë më pak se hapi i parë i madh drejt një komuniteti të ri të mbrojtjes evropiane,” tha ai, duke shtuar se ai përfshin vendet që “nuk janë anëtarë të Bashkimit Evropian”.
Presidentja e Komisionit të BE-së, Ursula von der Leyen e quajti votimin “lajm të shkëlqyer”.
Duke folur në një konferencë për shtyp me kryeministren daneze Mette Frederiksen, ajo tha se votimi “i dërgon një mesazh shumë të qartë Evropës se Gjermania është e vendosur të investojë masivisht në mbrojtje”.
Frederiksen ndërkohë e quajti atë “lajm fantastik për të gjithë evropianët”.
Gjermania ka qenë prej kohësh e kujdesshme për shpenzimet e mbrojtjes, jo vetëm për arsye historike që datojnë që nga viti 1945, por edhe për shkak të krizës globale të borxhit të vitit 2009.
Por pavarësisht frikës se votimi do të ishte i ngushtë, ligjvënësit në fund votuan në favor të ndryshimeve me 513 kundër 207 – me lehtësi mbi shumicën e kërkuar prej dy të tretave.
Një gazetë kryesore gjermane e përshkroi këtë votim si “një ditë fati për kombin tonë”.
Sipas kësaj mase, çdo shpenzim për mbrojtjen që arrin në më shumë se 1% të PBB-së së Gjermanisë nuk do t’i nënshtrohet më një kufiri në huamarrje. Deri më tani, ky frenim i borxhit është fiksuar në 0.35% të PBB-së.
Ndryshimi mund të transformojë forcat e armatosura pjesërisht të neglizhuara të vendit në një epokë pasigurie të madhe për Evropën.
Dhe ky votim nuk ishte vetëm për mbrojtjen. Bëhej fjalë gjithashtu për lirimin e 500 miliardë eurove për infrastrukturën gjermane – rregullimin e gjërave si urat dhe rrugët, por edhe për të paguar masat për ndryshimet klimatike, diçka për të cilën këmbënguli Partia e Gjelbër.Merz, partia e të cilit CDU fitoi zgjedhjet e përgjithshme të Gjermanisë muajin e kaluar, propozoi masat me shpejtësi pas fitores.
Në një intervistë të dielën ai përmendi në mënyrë specifike frikën se SHBA mund të tërhiqen nga mbrojtja e Evropës dhe bisedimet e Trump me presidentin rus Vladimir Putin, duke thënë se “situata është përkeqësuar javët e fundit”.
“Kjo është arsyeja pse ne duhet të veprojmë shpejt,” i tha Merz transmetuesit publik ARD.
Është një fitore e rëndësishme politike për Merz, i cili, kur të marrë pushtetin si kancelar, do të ketë tani akses në qindra miliarda euro për të investuar në shtet – atë që disa në Gjermani e kanë quajtur “bazuka fiskale”.
Është gjithashtu një moment i rëndësishëm për Ukrainën. Planet e mbrojtjes të miratuara sot nga Bundestag lejojnë gjithashtu që shpenzimet për ndihmën për shtetet “të sulmuara në kundërshtim me ligjin ndërkombëtar” të përjashtohen nga frena e borxhit.
Kjo do t’i mundësojë kancelarit në largim Olaf Scholz të lëshojë 3 miliardë euro ndihmë për Ukrainën që në fillim të javës së ardhshme.
Merz zgjodhi t’i shtyjë ndryshimet në parlamentin e vjetër, duke ditur se aritmetika e votave ishte më e favorshme tani sesa do të ishte pas 25 marsit, kur fillon seanca e re e parlamentit.
AFD e ekstremit të djathtë dhe e majta e ekstremit Linke, të cilat të dyja performuan mirë në zgjedhjet e shkurtit, kundërshtojnë planet e Merz.
Merz ende nuk ka rënë dakord për një marrëveshje koalicioni për të qeverisur Gjermaninë pas fitores së tij në zgjedhje dhe ka njoftuar plane ambicioze për të krijuar një qeveri deri në Pashkë.
Negociatat e koalicionit në Gjermani, megjithatë, mund të zvarriten me muaj në një kohë. BBC
