Përfaqësues të bizneseve i bllokuan përkohësisht hyrjet në kryeqytet në shenjë proteste për liberalizimin e tregut të energjisë, për çka kryeministri në detyrë i Kosovës, Albin Kurti, e kritikoi Odën Ekonomike të vendit duke thënë se ajo “nuk ka bërë asgjë” për t’i përgatitur ato për këtë proces.
Mëngjesin e së enjtes, ata filluan i bllokuan për rreth dy orë hyrjet në Prishtinë në Veternik, te rrethi i flamurit, te qendra Dukagjini në rrugën drejt Fushë-Kosovës, në rrugën drejt Mitrovicës, si dhe në rrugën nga Podujeva, në lagjen e Vranjevcit.
Vendimi i Zyrës së Rregullatorit për Energji (ZRRE) për liberalizimin e tregut të energjisë do të hyjë në fuqi më 1 qershor. Vendimi nënkupton se të gjitha bizneset e mëdha nuk do të furnizohen më me energji përmes tarifave të rregulluara, por duhet të gjejnë vetë furnizuesin e tyre në tregun e lirë. Nëse nuk arrijnë ta bëjnë këtë, ato kalojnë automatikisht në treg të hapur me çmime të parregulluara.
Ky vendim përfshin kompanitë me mbi 50 të punësuar ose me qarkullim vjetor mbi 10 milionë euro. Në Kosovë janë të regjistruara mbi 1.000 kompani të tilla që konsumojnë rreth 37% të energjisë së përgjithshme të shpenzuar.
Përfaqësuesit e bizneseve thonë se janë kundër liberalizimit të tregut të energjisë, pasi nuk janë bërë përgatitjet e nevojshme për këtë ndryshim. Ata kërkojnë që ky vendim të shtyhet për një vit.
Drejtuesi i Odës Ekonomike, Lulzim Rafuna, tha gjatë protestës se bizneset po detyrohen të dalin në tregun e lirë dhe se ato do të përballen me një çmim të ri të rrymës, “220 deri në 270 për qind më të lartë”.
“Nuk ka qenë dëshirë e jona të dalim të protestojmë sot. Kërkesa jonë është që institucionet të reflektojnë. Ne duam vetëm një fazë tranzicioni për të dalë në treg të lirë. Kemi kërkuar një vit për ta përgatitur tregun dhe bizneset. Çdo shtet ka një fazë tranzicioni, e ne nuk kemi”, tha Rafuna.
Agim Shahini, kryetar i Aleancës Kosovare të Biznesit, tha se “bizneset nuk kanë dalë këtu për qejf, por sepse nuk mund ta përballojnë koston e energjisë elektrike”.
“Askush nuk është kundër tregut të lirë, por ky treg duhet të debatohet me sektorin privat. ZRRE-ja duhet ta rishikojë dhe ta kthejë vendimin, dhe të gjejmë mënyrat më të mira të mundshme për këto biznese, që janë fuqia më e madhe e vendit”, tha Shahini.
Shahini shtoi se ngritja e çmimit të energjisë për biznese “nënkupton ngritje të çmimeve të shërbimeve dhe të produkteve të ndryshme bazike”.
Ai paralajmëroi se përfaqësuesit e bizneseve do të ndërmarrin “një hap tjetër, duke protestuar në mënyrë demokratike” javën e ardhshme.
Zyra e Rregullatorit për Energji tha për REL më 28 maj se nuk do të ketë shtyrje të afatit për liberalizimin e tregut të energjisë. ZRRE-ja qëndron pas vendimit të saj, duke thënë se ai mund të kontestohet vetëm përmes rrugëve ligjore.
Në Kosovë, liberalizimi i tregut të energjisë është paraparë me Ligjin për energjinë elektrike të miratuar në vitin 2016, por zbatimi i tij është shtyrë për shkak të rrethanave të ndryshme. REL
