Udhëheqësit evropianë po mblidhen në Bruksel të enjten për një këshill të posaçëm për mbrojtjen, pasi Presidenti i Francës Emmanuel Macron paralajmëroi se kontinenti ishte në një “pikë kthese të historisë”.
Përveç riarmatimit, liderët pritet të diskutojnë se si BE-ja mund të mbështesë më tej Kievin përballë njoftimit të presidentit amerikan Donald Trump të hënën se ai do të pezullojë ndihmën për Ukrainën. Presidenti ukrainas Volodymy Zelensky është i ftuar në samit.
Nervat janë tretur gjithnjë e më shumë në të gjithë Evropën që nga përballja e Trump dhe Zelensky në Shtëpinë e Bardhë javën e kaluar, dhe retorika rreth samitit të së enjtes nuk lë asnjë dyshim për rëndësinë që zyrtarët e BE-së po i kushtojnë asaj.
Tre vjet pas pushtimit të plotë të Ukrainës nga Rusia, hapat e administratës Trump ndaj presidentit rus Vladimir Putin kanë lënë shumë në Evropë të shqetësohen se kontinenti nuk do të jetë në gjendje të mbështetet në mbështetjen e SHBA për sigurinë e tij.
Vendimi i Uashingtonit të mërkurën për të ndërprerë ndarjen e inteligjencës me Ukrainën nuk bëri asgjë për të zbutur këto shqetësime. Në shenjë të thellësisë së shqetësimit, Presidenti Macron tha se Franca ishte e hapur për të diskutuar zgjerimin e mbrojtjes së ofruar nga arsenali i saj bërthamor për partnerët e saj evropianë, gjatë një fjalimi drejtuar kombit të mërkurën.
Kjo pasoi një thirrje nga Friedrich Merz, i cili ka të ngjarë të jetë kancelari i ardhshëm i Gjermanisë, për të diskutuar rritjen e ndarjes bërthamore.
Evropa po përballej me një “rrezik të qartë dhe të pranishëm në një shkallë që askush prej nesh nuk e ka parë në jetën tonë të rritur”, tha shefja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen, ndërsa Presidenti i Këshillit Evropian António Costa tha se ky ishte një “moment përcaktues për Ukrainën dhe sigurinë evropiane”.
Në një letër drejtuar udhëheqësve evropianë, von der Leyen tha gjithashtu se kontinenti duhej të “takonte momentin” dhe “të çlironte fuqinë tonë industriale dhe prodhuese dhe ta drejtonte atë drejt qëllimit të sigurisë”.
Të hënën, von der Leyen njoftoi një paketë të paprecedentë të mbrojtjes – të quajtur ReArm Europe – dhe tha se Evropa ishte e gatshme të rriste “masive” shpenzimet e saj të mbrojtjes “me shpejtësinë dhe ambicien që nevojitet”.
Von der Leyen tha se tre propozimet e përshkruara në planin e ReArm Europe do të mbështesin Ukrainën dhe do të “adresojnë nevojën afatgjatë për të marrë shumë më shumë përgjegjësi” për sigurinë evropiane – me gjasë duke iu referuar faktit që shumë evropianë mendojnë se kontinenti nuk mund të mbështetet më automatikisht në SHBA për t’i ardhur në ndihmë. BBC
